กระต่ายน้อยในดงเสือ

ต้องขอโทษทุกท่านด้วยที่ผมหายไปนาน

......ก็ตอนนี้มันยุ่งมันยุ่งจัง งานมันอีรุงตุงนัง เลยยังไม่มีเวลาไปหา
ก็อยากให้ร้องเพลงรอ ร๊อ รอ รอ ก่อนได้มั๊ย รับรองได้เลย
จะกลับไปชดไปเชย ที่หายไปนาน แต่ตอนนี้
.......อย่าไปรักใคร อย่าไปชอบใครอย่า เอาหัวใจไปให้คนอื่น
จากไปหลายวัน ห่างกันหลายคืน อยากให้ช่วยยืนยันว่าเธอนั้นยังมี กะใจ

กระผมขอเลียนแบบศิษย์พี่ ในการเอาเนื้อเพลงมาแสดงอารมณ์ที่คุกกรุ่นอยู่ภายใน...ยากจะเก็บไว้
เอาล่ะ ไหนๆก็พูดถึงเขาแล้วผมขอใช้เขาอ้างอิงเข้าเรื่องเลยดีกว่า

ท่ามกลางความแตกต่างกันหลายๆอย่าง ผมมีอะไรอย่างหนึ่งที่เหมือนกับคุณปิ่น

....ผมไม่ได้เชียร์ทีมที่สามของพรีเมียร์ลีก (ที่สามครับ ที่สาม ไม่ใช่ทีมที่ยิ่งใหญ่ที่สุดแน่ๆ) ที่ก้าวผ่านยุคทองเข้าสู่ยุคตกต่ำ และกำลังจะโดนย้ำว่าเป็นรองทีมที่ดีกว่า(และอันดับเหนื่อกว่า) ในการแข่งขันรอบชิงชนะเลิศฟุตบอลถ้วยที่เก่าแก่ที่สุดในโลก เหมือนเขา
....และผมไม่ใช่ดาราขวัญใจวัยรุ่นในอดีตเหมือนเขา(ฮ่าๆๆ)

แต่ที่เหมือนกันก็คือ ผมหลุดเข้ามาในดงเสือร้ายในช่วงที่ตัวเองยังเป็นเพียงเด็กกระเตาะกระแตะ
เสือร้ายที่ผมหมายถึงไม่ใช่เสือร้ายในความหมายแรกที่คุณคิดออก(และที่ผมก็คิดออกเช่นกัน)
แต่ผมกำลังหมายถึงเหล่านักวิชาการที่คณะของผม ผู้ซึ่งแต่ละคนก็ล้วนเป็นนักคิดระดับต้นๆในสายวิชาที่ผมร่ำเรียนมาทั้งนั้น
พูดง่ายๆก็คือ ผมเข้ามาอยู่ในแวดวงอาจารย์มหาวิทยาลัยตั้งแต่จบปริญญาตรี

การโดนแวดล้อมด้วยนักวิชาการระดับหัวกะทิมากมาย ทำให้ผมรู้สึกว่าตัวเองอ่อนด้อยไปมาก
หลายๆครั้งเวลาที่เขาพูดอะไรที่เป็นวิชาการมากๆผมก็ฟังไม่รู้เรื่อง ได้แต่นั่งพยักหน้าเออออไปเรื่อยๆ
บางครั้งเวลาที่อาจารย์ท่านอื่นๆเขาพูดถึงนักวิชาการคนโน้นคนนี้ ทฤษฏีโน้นทฤษฎีนี้ ผมเองก็ไม่รู้ว่ามันเป็นใคร ทำอะไร คิดอะไรวะ

คงเป็นเพราะการเรียนรู้ในระดับป.ตรี(ที่เมืองไทยนะครับ ประเทศอื่นไม่รู้เป็นไง)ยังไม่ได้เตรียมตัวให้คนมาเป็นนักวิชาการ
การจบตรีมันแค่ทำให้เราพอหาเลี้ยงชีพได้ ด้วยการใช้ใบปริญญาเป็นใบผ่านทางกับคนจ้างงาน

อย่างไรก็ตาม ผมก็ยังมองมันในแง่ดี
การได้เข้ามาอยู่ในภาวะแบบนี้ มันช่วยกดดันให้ผมต้องพัฒนาตัวเองไม่ให้เป็นจุดอ่อนของชุมชนจนเกินไป

อย่างนั้นก็เถอะ ผมรู้สึกว่าชุมชนอาจารย์มหาวิทยาลัยเป็นชุมชนที่มีลักษณะเฉพาะตัวจริงๆ
คงไม่มีที่ไหนอีกแล้วที่เราจะได้อยู่กับนักคิดที่เก่งกาจมากมายอย่างนี้
ผมชอบนะ เวลาที่ได้คุยกับคนที่เก่งๆแล้วมันได้อะไรที่ปิ๊งขึ้นมาในหัวเลย ซึ่งผมก็ได้มากที่สุดจากที่นี่นั่นล่ะ

แต่ก็ยังมีหลายๆอย่างที่ผมยังข้องใจอยู่...

อย่างแรกคือ นักวิชาการเหมาะจะเป็นนักบริหารหรือไม่

ผมคิดว่าสองอย่างนี้ไม่เหมือนกัน
นักวิชาการชั้นเลิศอาจไม่มีวันเป็นนักบริหารที่ดีได้เลย
เพราะว่าทั้งสองอย่างมันใช้ความสามารถคนละแบบ

นักวิชาการอาจจะเก่ง แม่น ละเอียด ในเรื่องความคิด และมีความรอบรู้ที่ยากจะมีใครเทียบ
แต่นักบริหาร โดยเฉพาะผู้ที่บริหารคน ต้องมีศิลป์ มีความยืดหยุ่นสูง ยิ่งทำงานกับคนมากและทำงานกับคนเก่ง ยิ่งต้องยืดหยุ่นมาก
คนนั้นเป็นคนอย่างไร คนนี้ต้องการอะไร นักบริหารต้องเข้าใจถึงความคิดความรู้สึกของคนที่อยู่รอบข้าง แล้วบริหารคนเหล่านั้นเพื่อให้องค์กรของตัวเองก้าวหน้าไปข้างหน้าและประสบความสำเร็จ

ผมคิดว่านักวิชาการส่วนน้อยด้วยซ้ำ ที่จะสามารถเป็นนักบริหารที่ดีได้
เพราะนักวิชาการส่วนใหญ่จะทำงานคนเดียว ไม่ต้องยุ่งกับคนอื่นมาก อาจจะมีการทำงานเป็นทีมบ้าง แต่ส่วนใหญ่ก็เป็นการแบ่งงานกันทำ
เมื่อต้องทำงานคนเดียวมากๆเข้า ผมว่ามันก็จะชินกับบรรทัดฐานของตัวเอง
เมื่อต้องมาบริหารคน ความอยากจะเข้าใจคนอื่นมันก็อาจจะหายไป เพราะพยายามจะเข้าใจตัวเองมากกว่า

นั่นก็เป็นโครงสร้างที่ทำให้ผมคิดว่า นักวิชาการส่วนใหญ่ไม่น่าจะเป็นนักบริหารที่ดีได้
ไม่ได้หมายความว่าเป็นไม่ได้นะครับ นักวิชาการบางคนอาจจะมีพรสวรรค์หลายด้านรวมทั้งด้านการบริหารมาตั้งแต่เกิด แต่ผมคิดว่าคนพวกนั้นหายาก

สรุปแล้วก็คือ
ผมคิดว่ามหาวิทยาลัยยังสับสนเรื่องนักวิชาการกับนักบริหารอยู่
มหาวิทยาลัยน่าจะลองผสมผสาน นำนักบริหารจริงมาคุมการทำงานในส่วนที่ต้องใช้ความสามารถในการบริหารล้วนๆบ้าง
เช่น การวางแผนพัฒนา การบริหารคน ไม่ใช่พยายามผูกขาดหน้าที่เหล่านี้ให้กับนักวิชาการอย่างเดียว
ส่วนหน้าที่ที่มีผลเชิงวิชาการ เช่น การบริหารวิชาการ หรือ กิจกรรมนักศึกษา ก็ให้นักวิชาการทำต่อไป

ผมคิดว่าคนเหล่านี้น่าจะมีความเชี่ยวชาญในการบริหารเรื่องพวกนี้มากกว่านักวิชาการส่วนใหญ่
แต่มีข้อแม้ว่าต้องเป็นคนที่เข้าใจปรัชญาเรื่องการศึกษานะครับ

อย่างที่สองก็คือ นักวิชาการกับการเป็นข้าราชการ

คือผมคิดว่า นักวิชาการในมหาวิทยาลัยรัฐของเราเนี่ย ไปๆมาๆจะถูกครอบงำโดยระบบราชการเข้าเสียแล้ว
คงเป็นเพราะการเป็นอาจารย์ในสมัยก่อนก็คือการเป็นข้าราชการ
และมหาวิทยาลัยก็เป็นหน่วยงานราชการเช่นกัน พนักงานในมหาวิทยาลัยก็เป็นข้าราชการ

ผมไม่ได้หมายความว่าการเป็นข้าราชการไม่ดีนะครับ แต่ด้วยอนิจลักษณะหลายๆอย่าง ทำให้ผมคิดว่าเราเสียบรรยากาศความเป็นวิชาการไปกับความเป็นราชการเยอะ
ผมคิดว่าระบบราชการมันยังเต็มไปด้วยกฎระเบียบที่ยุ่งยาก ไร้สาระ ที่ไม่อำนวยกับความอิสระที่นักวิชาการพึงมี

ผมเคยออกไปเยี่ยมชนบทกับอาจารย์ผู้ใหญ่ พอเห็นกระบวนการเบิกจ่ายเงินแล้วก็รู้สึกในใจว่า ทำไมมันยุ่งอย่างนี้เนี่ย ให้เรามาเองเราก็คงขี้เกียจมา หรือไม่ก็มาเองเลยดีกว่า ไม่ต้องมาแบบราชการหรอก

อันนั้นยังไม่เท่าไหร่ ที่แย่กว่านั้นก็คือ พออยู่ไปนานๆ เข้าเหล่าอาจารย์บางท่านก็ติดกรอบความคิดแบบราชการไปเลย
พอจะทำอะไรก็ต้องอิงระเบียบ การแต่งตั้ง ต้องเป็นลายลักษณ์อักษร ไม่มีก็ทำอะไรไม่ได้
หรือแม้กระทั้งบางท่านก็กลายเป็นเช้าชามเย็นชามแบบข้าราชการไทยยุคคลาสสิกก็มี
เหล่านี้บางครั้งมันก็ทำให้เกิดต้นทุนที่ไม่ควรเกิดขึ้นกับวงวิชาการของเรา

พูดไปพูดมาก็นึกไปถึงการออกนอกระบบของมหาวิทยาลัย
ผมเคยวิเคราะห์ไว้ว่ามหาวิทยาลัยของเราไม่มีวันออกนอกระบบได้ภายในสิบปีที่จะถึงนี้
....ทำไมน่ะหรือครับ
ก็โครงสร้างแรงจูงใจในการออกนอกระบบของคนในมหาวิทยาลัยมันไม่มีน่ะสิ
เพราะหลังจากเห็นโครงสร้างผลตอบแทนของพนักงานมหาวิทยาลัยเทียบกับข้าราชการมหาวิทยาลัยแล้ว ผมรู้สึกว่าระบบการคิดค่าผลตอบแทนของพนักงานมหาวิทยาลัยโดยเทียบจากข้าราชการที่ใช้อยู่ในปัจจุบันนั้น มันทำให้การเป็นพนักงานมหาวิทยาลัยเป็นสิ่งด้อยกว่าข้าราชการทันที
ผลตอบแทนที่ผมหมายถึงไม่ได้หมายความแค่เงินเดือนนะครับ แต่หมายถึงสิทธิประโยชน์ทั้งหมดที่จะได้รับจากการทำงาน เช่น บำเหน็จ บำนาญ ค่ารักษาพยาบาลพ่อแม่ เป็นต้น

คงไม่มีเหล่าข้าราชการมหาวิทยาลัยอยากจะเปลี่ยนสถานะของตนเองให้ด้อยลงกว่าเดิมหรอก

ที่เขียนมาหวังเพียงเพื่อเสนอปัญหาเฉยๆ ผมไม่ได้มาเรียกร้องให้มหาวิทยาลัยขึ้นค่าตอบแทนให้พนักงานนะครับ (เดี๋ยวจะติดคดีเหมือนป.ป.ช.ซะ) แค่อยากจะบอกว่าวิธีคิดในปัจจุบันมันน่าจะเปลี่ยน หากต้องการให้มหาวิทยาลัยออกนอกระบบจริงๆ ก็ควรให้คนในมหาวิทยาลัยเห็นประโยชน์จากการออกนอกระบบได้ชัดเจน ไม่ใช่ทำให้เขารู้สึกว่าตัวเองจะต้องเสียประโยชน์

ว้า เขียนมาซะนานเชียว
พอดีไม่ได้อัพเดตนานน่ะครับ ต้องขอโทษอีกครั้ง
ยังไงพอผ่านช่วงยุ่งๆไปแล้ว จะมาเขียนให้บ่อยๆนะครับ คราวหน้าว่าจะเขียนเกร็ดความรู้สนุกๆบ้าง พอดีไปอ่านอะไรน่าสนใจมาอยากจะเล่าให้ฟังครับ